Uçuk, özellikle ani üzüntülerde, heyecanda ortaya çıkan bir mikrobik sorun olarak bilinir. Bu yazımızda uçuk oluşumundaki en önemli etkenleri birlikte inceleyeceğiz. Herpes Simpleks virüsünün neden olduğu bu mikrobik durumu ve daha vahim durumları bu yazımızda sizlere sunacağız. Ancak önceliğimiz uçuk olacağından belirtelim ki tıp dilinde oral herpes ya da herpes labialis olarak bilinen bu mikrobik durum önceliğimiz olacak.
Uçuk nedir? Uçuk Neden Çıkar?
Uçuk dudak ve çevresinde sıkça görülen bir viral cilt enfeksiyonu olarak nitelenebilir. Dudak çevresine kümelenen içi sıvı dolu kabarcıklar olarak tarif edilebilir. Ancak sadece ağız çevresinde değil, dil ve vücudun diğer bölgelerinde de görülebilirler. Virüse neden olan Herpes Simpleks virüsü bir kere vücuda girdiğinde artık vücuttan çıkması söz konusu olmayacaktır. Hemen herkeste bu virüs ağızda ve çevresinde bulunur. Kesin bir tedavisi bulunmadığı için uçuk da arada sırada ya da sürekli olarak kendini tekrar edebilir.
Hangi bölgelerde uçuk çıkar?
Herpes Simpleks virüsüne bağlı olarak ortaya çıkan uçuk, dudak başta olmak üzere; yanağın iç kısmında, diş etlerinde, ağız tavanında ve dilde ortaya çıkabilir. Bu bölgelerde çıkan uçuklar ağrılı uçuk olarak görülebilir. Çok sık yaşanmasa da hangi bölgede olursa olsun, ateş ve kas ağrılarına da neden olabilir. Her yaştan insanda oluşabilecek uçuk, özellikle bebeklerde ağız içinde görülür. Çocuk hastalarda görülmesinin en önemli nedeni ise bir yetişkinin çocuğa bu virüsü bulaştırmasıdır. Bu bulaşma mukoza (sümük), tükürük yoluyla bulaşır. Herpes Simpleks virüsü oldukça bulaşıcı bir virüstür ve sadece insanları etkiler.
Uçuk hangi evrelerle kendini gösterir?
Uçuk, virüs vücuda girdikten sonra üç evrede ortaya çıkar. İlk olarak virüsün girişi sonrasında ağızda yara ve ateş gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Özellikle bebeklerin ağız içi uçuk ve yaralarının ana kaynağını da bu oluşturur. Yetişkin düzeyine kadar bu virüsten etkilenmeyen insan sayısı çok azdır. Semptom gösterebildiği gibi, asemptomatik enfeksiyon olarak da görülebilir. Yani kişi ağrı, sızı ya da uçuk geçirmeden de bu dönemi atlatabilir. Ancak virüs, mukoza zarına yerleşir ve ömür boyu vücutta tutunur.
İkinci dönemde ise virüs artık pasif döneme geçecektir. Omurgadaki dorsal kök ganglionu olarak bilinen bölgeye geçer, üremeye devam eder. Ancak bu dönemde pasiftir.
Üçüncü dönem olarak tarif edebileceğimiz dönemde ise herpes simpleks virüsü kaynaklı olan yaralar ve kabarıklıklar vücutta görülmeye başlar. Bunun en temel nedeni ise duygusal olarak ya da fiziki olarak stres yaşamak yani üzülmek gibi ruhsal duyumsamalardır. Bu durum virüsü etkin kılar ve uçuk oluşumu gözlenir.
Strese engel olmak için 7 adımda stres azaltma yöntemleri yazımızı okuyabilirsiniz.
Uçuk belirtileri nelerdir?
Eğer 20’li yaşlara kadar henüz bu uçuk virüsü ile karşılaşılmadıysa ve bir şekilde bireye bulaştıysa önce bireylerde ağız içi yaralar görülmesi beklenir. Ancak her bireyde bu durum aynı etkiyi göstermeyebilir. Hatta ağız içi oluşmayan bireylerde önceleri hiçbir belirti dahi göstermediği olur. Kuluçka süresi genelde 2 ila 10 gün arasında değişir. Bazı durumlarda süre 12 güne kadar uzar. Ancak çoğu insan için kuluçka süresi 3 – 4 gündür. Fakat belirtelim, çoğunlukla ilk 6 yaşa kadar bu virüs vücuda girmiş olacaktır. Çocuklarda kuluçka süresi 3 haftaya kadar çıkabilir ve süreç hafif ağrılı ya da şiddetli ağrılı ilerleyebilir. Şimdi belirtilere odaklanalım.
-Dudak çevresinde yanma
-Dudak çevresinde ağrı
-Dudak çevresinde uyuşma – karıncalanma
Bu süreç devam ederken ateş, kas ağrıları, baş ağrıları, yutmada sıkıntı, sinirlilik hali, yorgunluk ve halsizlik, boğazda ağrı, lenf bezlerinde ve boyun bölgesinde şişlik hissedilebilir.
Uçuk çıktığında acır mı? Uçuk ağrı yapar mı?
Uçuk, herpes simpleks virüsünün de yardımıyla içi sıvı dolu kabarcıklar, kızarıklıklar oluşturur. Bir anda ortaya çıkan kabarcıklar bir süre sonra patlayabilir ve açık yaraya dönebilir. İnsanın katlanamayacağı bir ağrısı olmayacaktır. Ancak ağız içi yaralar öyle değildir. İlk başladığında en üst seviye acı gözlenebilir. Hatta ağrılar yüzünden yeme içme de zorlaşacaktır.
Uçuk neden çıkar? Kaynağı nedir?
Uçuk, bir cilt hastalığıdır, demiştik. “Uçuk neden çıkar, uçuk neden oluşur?” gibi soruların yanıtlarını bu başlık altında sunalım. Eğer ağız çevrenizde ve ağız içinde bu durumla karşılaşmışsanız, bu durumda HSV1 olarak nitelenen herpes simpleks 1 virüsü kaynaklı bir uçuk ya da yara oluşumu gözlersiniz. Ancak HSV2 olarak nitelenen herpes simpleks 2 virüsü genital bölgelerde yaralara neden olur. Burada önemli olan nokta ise HSV1 ve HSV2 ağız ya da genital bölgelere bulaşabilir. Bundan sonrasında ise yüzde bulunan sinir dokularına yerleşir.
Bulaşmadaki temel faktörler ise ortak kullanılan kaplar, öpüşme, aynı havlunun kullanımı, ortak kullanılan tıraş makineleri gibi nedenlerdir. Aynı zamanda oral seks esnasında HSV1 virüsü cinsel organlara ya da HSV2 virüsü de ağız içine ve dudaklara bulaşabilir. Bu nedenle de HSV1 ya da HSV2 kaynaklı yaranız ya da uçuğunuz bulunuyorsa çevrenizdeki insanlarla fazla etkileşime geçmemeniz önerilir. Zira bulaş riskinin en fazla arttığı dönemler yaraların, kabarıkların olduğu dönemlerdir.
Dudakta neden uçuk çıkar?
Herpes simpleks virüsünün en fazla görüldüğü yerler ağız ve ağız çevresidir. Ancak üst dudak, burun altı bölgesinde bulunan üçgen alan, burun içi – dışı, boyun, çene ve yanak altı bölgelerinde de uçuk oluşumu gözlenebilir.
Gözde uçuk neden çıkar?
Özellikle gözde uçuk çıkması durumu belirli nedenlerle olur. En önemli etkenler ise bağışıklık sisteminin zayıflığı, kanser hastalığı, organ nakli yaptırılmış olmasıdır. Gözde çıkan uçuk insanımız tarafından çok önemsenmese de oldukça tehlikelidir. Zira sürecin sonunda gözün kör olması durumu bulunur.
