Gebelik ve aile planlaması amacıyla uygulanan doğum kontrol yöntemleri pek çok farklı şekilde kullanılabilmektedir. Uygulanan doğum kontrol tedavisinin cinsiyetlere göre farklı şekilleri olsa da çiftlerin her ikisinin de ayrı ayrı kontrol sağlayabileceğini hatırlatmamızda da fayda var.
Doğum kontrolünün nasıl sağlandığı ve uygulanan yöntemlerin neler olduğu hakkında bilgi sahibi olmak için yazımızı okuyabilirsiniz.
Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir?
Doğum kontrol amacıyla kullanılan ilaç ve bazı koruyuculara doğum kontrol yöntemleri denir. Hamileliği genç yaşlarda yaşamak istemeyen ya da yeterince çocuk sahibi olduğunu düşünen çiftler doğum kontrolü ile istenmeyen gebeliklerden korunmaktadır. Bu noktada çiftlerin tercih edebileceği çok fazla korunma yöntemi bulunmaktadır. Peki, doğum kontrol yöntemleri nelerdir ve nasıl etki göstermektedir?
Gebelik önleyici tedavilerde asıl amaç çiftlerin cinsel yaşantısını engelleyecek herhangi bir girişim uygulanmaması lehinedir. Dolayısıyla tercih edilen yöntemlerin sürekliliği çiftlerin tercihlerine de bırakılmaktadır. Aile planlanması amacıyla yapılan danışmanlık hizmetlerinde de yine ailelerin bilgilendirmesi ve bu yöntemlerin nasıl etki ettiği anlatılmaktadır.
Kontrol amacıyla sunulan tedavi yöntemlerinin genel olarak sınıflandırılması Hormonal etkili ve Hormonal etkili olmayan şeklinde iki ana başlıkta incelenebilmektedir. Hormonal etkili olmayan tedaviler genel olarak fiziksel (mekanik) bir engellemeyi sağlarken Hormonal etkili yöntemler kadın fizyolojisi üzerinde sistemik etkili yöntemlerdir.
Hormonal Etkili Kontrol Yöntemleri Nelerdir?
Gebe kalınmasını engellemek amacıyla kullanılan bazı hormonlu ilaç ve araçlar ile sağlanan bu yöntemde kadınların hormon dengesi dış etki ile değiştirilmektedir. Bu yolla uygulanan korunma yöntemleri daha uzun etkili olabilirken menstrüel siklus ve ovulasyon düzeni üzerinde de bir etki oluşturulmaktadır.
- Kombine Oral Kontraseptifler
- Progesteronlu Haplar
- Hormon İçeren RİA’lar
- Enjeksiyonlar ( 3 Aylık iğne – Aylık İğne )
- Yapıştırıcı Bantlar ve Deri Altı İmplantlar
- Vajinal Ringler ( Halkalar )
Hormonal Etkili Olmayan Kontrol Yöntemleri Nelerdir?
Hamilelik önlenmesi amacıyla tercih edilen bir diğer koruyucu yöntem ise hormonal olmayan yöntemlerdir. Bu yöntemler asıl olarak kadın sistemi üzerinde herhangi bir etki oluşturmamaktadır. Böylelikle kadın menstrüel siklus ve ovulasyon düzeni bozulmamaktadır.
Hormonal etkili olmayan kontrol yöntemlerinin bir diğer etkisi ise özellikle bariyer yöntemlerin cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyucu etkisi olmasıdır. Ancak yine bu yöntemlerin kullanılmasının dezavantajı, vajina üzerinde oluşturduğu olumsuz ve flora değiştirici etkidir.
- Takvim Yöntemi
- Ovulasyon Metodu
- Semptotermal ve Bazal Vücut Isısı
- Servikal Mukus
- Emzirme (Laktasyon)
- Coitus İnterruptus ( Geri Çekme )
- Kondom
- Diafram & Servikal Başlık
- Vajinal Köpükler
- Spermisid Kullanımı
- Hormon İçermeyen RİA’lar
Hormonal etkili olmayan ancak yine de kullanım şekli olarak farklı olan yöntemler, cerrahi sterilizasyon ve postkoital kontrasepsiyon’dur. Bu yöntemlerin kullanımı direkt tıbbi müdahale ve destek gerektirmektedir. Hormonal olmayan doğum kontrol yöntemleri için Hormonal olmayan doğum kontrol yöntemleri yazımızı okuyabilirsiniz.
