Koşmak ruhu dinlendirdiği kadar vücudu da çalıştıran bir aktivitedir. Fakat uygunsuz zeminde koşmak diz kıkırdak hasarı gelişmesine neden olmaktadır. Genellikle kişiler bu konuya önem göstermeseler de ilerleyen süreçte eklem hastalıkları ile karşı karşıya kalınmaktadır.
Diz Kıkırdak Hasarı Nedir?
Diz eklemi alt ekstremite hareketlerinin kontrol edildiği ana menteşe noktalarındandır. Özellikle femur (uyluk) kemiği ve tibia (kaval) kemiği arasındaki uyum bu eklem birleşimi ile sağlanmaktadır. Çocukluk yıllarından itibaren aktif olarak kullanılan bu bölge zamanla travma ve strese bağlı olarak hasarlanmakta ve rahatsızlıklar görülmektedir.
Kıkırdak hasarı olan kişiler zamanla ağrıları minör olarak duyabilirler. Fakat bu ağrılar önemsenmez ve arka planı araştırılmazsa muhtemel ilerleyen yıllarda daha büyük sorunlar ortaya çıkmaktadır. Kıkırdak yırtılması ile başlayan hasarlanma ilerleyen yıllarda kıkırdağın tamamen ortadan kalkması ile sonuçlanabilir. Bu durumda ise tedavi maalesef geriye dönüşsüz olarak alternatif yöntemler üzerinden sağlanmaktadır.
Diz Kıkırdak Hasarı Koşucuları Tehdit Ediyor
Koşu yapan kişiler, sürekli aktif olarak hareketli olan sektörde çalışanlar veya atlayıcılarda diz kapağı hasarı görülebilmektedir. Özellikle spor amacıyla yer fark etmeksizin koşan kişiler yoğun olarak risk altındadır. Ancak diz kapağını korumak ve eklemi sağlıklı tutmak için kişilerin doğru zeminde koşmaları gerekmektedir. Bunun için tercih edilmesi gereken alanlar koşuya uygun hazırlanmış, tepki kuvvetini oldukça az üreten zeminler olmalıdır. Bu noktada koşu yapmayı alışkanlık edinmiş kişilerin ilerleyen yıllarda sağlıklı kalmak adına bu tür merkezleri tercih etmeleri gerekmektedir.
Diz Kıkırdak Hasarı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Diz ekleminde görülen kıkırdak hasarlanması tespit edildiği evreye göre tedavi edilme yöntemi şekillenmektedir. Spor yapan ve düzenli aralıklarla muayene olan kişilerin eklemdeki hasarları erken dönemde tespit edilirken, daha çok zamanla ortaya çıkan ve uzun yıllar süren hasarlanmalar maalesef son dönemlerde yakalanabilmektedir.
Erken evrelerde yakalanan diz eklem hasarı üzerinde eklem yenilenmesi üzerine farmakolojik tedavi tercih edilebilmektedir. Ayrıca kişinin yaşam şekli de düzenlenerek daha çok hasar ortaya çıkması engellenmektedir. Ancak geç fark edilmiş diz hasarı eklem yenilenmesi yöntemiyle tedavi edilememektedir. Bu noktada diz protezi tedavisi tercih edilmektedir.
Koşu yapmak için hangi zemin tercih edilmelidir?
Koşmak isteyen kişiler tepki kuvvetini en az oranda geri iletecek zeminlerde koşmalıdır. Örneğin parklarda yer alan koşu pistleri her adımda yere aktarılan kuvvetin bir kısmını emerek geri iletmemektedir. Fakat yol ve caddelerde yer alan asfalt zemin daha sert bir yapıya sahiptir ve kuvveti ekleme geri oranda iletmektedir.
Koşu ayakkabısı diz eklemini korur mu?
Koşu ayakkabıları günlük kullanımdaki ayakkabılara göre daha kalın bir tabana sahiptir. Bu özelliği ile ayakkabının koşucuya daha güçlü adımlar ve hamleler yapması sunulmaktadır. Özellikle zemin uyumsuzluğuna karşın ayakkabıların belirli oranda titreşimi emerek diz eklemini koruduğu kabul edilmektedir.
Diz eklemi kıkırdak yaralanmaları kimlerde görülür?
Diz eklemi sakatlıkları akut olarak sporcularda veya kazalarda görülmektedir. Ancak yaşlılıkla beraber özellikle kadınlarda da bu durum sıkça görülmektedir.
Diz eklemi kıkırdak yaralanmasında protez takılır mı?
Eklem tedavisi amacıyla uygulanan protez uygulaması, geri döndürülemeyen kıkırdak hasarında tercih edilmektedir. Travmanın bulunduğu evre geri döndürülemez ise diz protez ameliyatı ile protez uygulanarak eklem eski sağlığına kavuşturulur.
