Bu yazımızda çocuklarda kızamık hastalığı üzerinde duracağız.
Kızamık veya “Rubeola”,kızamık virüsü sebebiyle görülen bir rahatsızlıktır. Döküntülü hastalıklar olarak bilinen kızamık, viral bir enfeksiyondur. Kızamık virüsü erişkinlerde de hastalığın görülmesine sebep olabilmektedir. Özellikle ufak yaştaki çocuklar ve hamileler kızamık hastalığına karşı korunmalıdır.
Çocuklarda Kızamık Nasıl Olur?
Kızamık virüsü nedeniyle görülen kızamık hastalığı, çocuk yaşta daha fazla etkili olmaktadır. Genellikle geçirilen enfeksiyonlar, doğal kazanılmış bağışıklık olarak yaşam boyunca kişiyi etkene karşı korumaktadır. Ancak hastalık geçirmemiş kişi yaşamı boyunca kızamık virüsüne karşı risk altında kabul edilmektedir.
Çocuklar oyun çağlarında sürekli olarak birbirleri ile etkileşim halindedir. Bu nedenle mikrobun bulaşması kolaydır. Hastalık belirti vermeden önce inkübasyon süresi vardır. Bu süre yaklaşık olarak 2 haftadır. 2 haftalık süre geçtikten sonra kızamık hastalığı belirtileri görülmektedir.
Kızamık rahatsızlığı özellikle yaş ile ilişkili olarak tehlike oluşturmaktadır. 5 yaş altındaki çocuklarda kızamık tablosu ağır seyredebilir. Eğer kızamık bebekte, özellikle 0 – 12 aylık bebekler, görülüyorsa kızamık tablosu şiddetli görülür ve yoğun tedavi uygulanmalıdır. Ayrıca malnütrisyon (yetersiz besin alımı), A vitamini yetersizliği, bağışıklık (immün) sistemin yetersiz olması da diğer risk faktörleridir.
Çocuklarda Kızamık Nasıl Bulaşır?
Kızamık hastalığı damlacık yolu ile bulaşmaktadır. Hastalık yalnızca insanları etkilemektedir. Bu nedenle hayvanlardan bulaşma riski düşük kabul edilmektedir. Kızamık aşısı, hastalığın bulaşmasını önler ve toplum sağlığının korunmasında önemlidir. Bu nedenle ailelerin kızamık aşısı yaptırmaları uzmanlar tarafından önerilmektedir.
Kızamık damlacıkları 1 saat kadar havada asılı kalabilmektedir. Bu nedenle hasta kişiyle temas edilmese bile hasta kişinin bulunduğu bir yerde daha sonra bulunmak yine bulaş olmasına neden olabilir. Virüs hastalığın dönemine göre daha bulaşıcı olabilmektedir. Bu dönemler belirtilerin görülmeye başlandığı prodrom dönemi, döküntü başlamadan önceki 2-3 günlük süre, döküntü bittikten sonraki yaklaşık bir haftalık süreyi kapsamaktadır.
Çocuklarda ve Bebeklerde Kızamık Belirtileri Nelerdir?
Kızamık geçiren çocukta belirti ilk aşamada tam olarak anlaşılamamaktadır. İnkübasyon süresinin ardından prodrom olarak adlandırılan dönem başlamaktadır. Genel bir hastalık tablosunun ardından birkaç gün içerisinde semptomlar şekillenmektedir. Bu döndemde öksürük, burun akıntısı, ateş, konjunktivit gibi belirtiler görülmektedir.
Hastalığın etkili olduğu dönemde döküntüler görülmeye başlamaktadır. Kızamık döküntüleri baş ve boyun bölgelerinde yer etmektedir. Bu sırada çocuk 40 dereceye kadar ateşlenebilir. Ancak ateş döküntü başlangıcından 2-3 gün sonrasına kadar düşer. Fakat öksürük bir süre devam etmektedir. Döküntüler baş & boyun bölgesinden sonra zamanla vücudun aşağı bölgelerine doğru yayılarak, el ve ayaklara kadar ulaşabilmektedir.
Döküntü sonrası ateş düşmeyen çocuklarda komplikasyon görülme riski vardır. Bu nedenle ateşin takip edilmesi ve çocuğun ateşinin düşürülmesi önerilir. Bu konuda bilgi almak için “çocuklarda ateş nasıl düşürülür?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Kızamık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çocuklarda Kızamık tedavisi için tercih edilen bir yöntem bulunmamaktadır. Hastalığı yaşayan çocuğun genel durumunu iyileştirmek esas alınmaktadır. Bu dönemde tercih edilen genel prensip A vitamini desteğidir. A vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesini ve kızamık belirtilerinin azalmasını sağlamaktadır. Ayrıca çocuğun beslenmesi ve yeterli sıvı alması da takip edilmelidir.
Çocuklarda Kızamık Komplikasyonları Nelerdir?
Kızamık hastalığı, insan vücudu üzerinde genel olarak etkili olmaktadır ve farklı sistem rahatsızlıklarına neden olabilmektedir. Başta solunum sistemi olmak üzere; gastrointestinal sistem, nörolojik, hematolojik, kardiyak etkiler görülebilmektedir.
Kızamık rahatsızlığının en tehlikeli komplikasyonu pnömoni’dir. Çocuklarda pnömoni hali hazırda ağır bir tablo izlenmesine neden olmaktadır. Ayrıca kızamık virüsü ile beraber pnömoni görülmesi çocuğun görece daha ağır bir tablo yaşamasına neden olur ve tedavi güçleşir. Ayrıca bronşiolitis obliterans, krup, otitis media, sinüzit gibi enfeksiyonlarda görülebilmektedir.
Hastalık geçirildikten 10 yıl kadar sonra ek bir komplikasyon görülebilmektedir. Geçirilen bu rahatsızlığa subakut sklerozan panansefalit (SSPE) denir. Bebek yaşlarda kızamık geçirmek ve erkek çocukları risk altında kabul edilir. Kesin olarak bu komplikasyon görülmez fakat hasta hikayesi önemlidir. Kızamık aşısı SSPE’e karşı koruyuculuk sağlamaktadır.
