Pişik tıbbi adı ile amonyak dermatiti olan idrarda bulunan amonyağın ciltte tahriş şey sebep olmasından kaynaklanır. Pişik günümüzde bir çok bebekte sıkça gelişen bir durumdur. İleri derece olmadığı sürece basit yöntemlerle evde çözülebilecek bir durumdur. Bebeklerin genellikle bez bağlanan kısmında oluşan pişik nadiren koltuk altı ve boyun kısmında da olur. Kızarıklık ve tahriş görünümünde olur. Pişik olan bebekler özellikle beyaz tenli bebeklerdir. Daha sık bez değiştirmek ve bez değişiminden sonra ılık suyla popolarını yıkayıp pişik kremi sürmek önemlidir.
Önemli Not: Aşağıda bahsettiğimiz tüm pişik yöntemleri sadece bebeklerde pişik için değil aynı zamanda yetişkinlerde görülecek pişik içinde kullanılabilir.
Bebeklerde Pişik Neden Olur?
Bebeklerde pişik genelde bezin değişim sıklığının uzun bırakılmasından dolayı bebeğin cildi uzun süre idrarla temas ettiği için olmaktadır. Ayrıca kullanılan bebek bezinin kalitesi, bez değişimi sırasında kullanılan ıslak mendil alerjisi çocuklarda bebeklerde pişik gelişmesine sebep olur. Anneler genelde bu durumları zaten bebek doğduktan bir süre sonra deneme yanılma ile anlayacaklardır. Çünkü bir bebeğe iyi gelen bez ya da ıslak mendil diğeri için ters etki yapabilmekte ve pişiklere neden olabilmektedir. Bu bebeğin cildine bağlı bir durumdur ve bir kaç denemeden sonra uygun bez ve ıslak mendil belirlenir.
Ayrıca ek gıdaya geçen bebeklerde de yedikleri yiyeceğe bağlı olarak zaman zaman pişik görülebilmektedir. Bunun sebebi bebeğin yediği yiyeceklerle birlikte değişen bağırsak ph (asit ve baz ) dengesidir. Örneğin domates gibi asidi yüksek olan bir sebze bebekte pişiğe neden olabilir. Anne yine deneme yanılma ile bu yiyecekleri ek beslenmeden çıkarak pişiğin önüne geçebilir.
Bir diğer pişik olma sebebi ise antibiyotik kullanımıdır. Antibiyotikte bağırsak iç yapısında değişikliğe sebep olduğu için yine ph dengesi etkilenir ve bebeklerde pişik görülebilir. Bunlara ek olarakta bazı kalıtsal hastalıklar ve çinko yetersizliği de bebeklik döneminde pişiğe neden olabilmektedir.
Bebeklerde Pişik Nasıl Anlaşılır?
Cildimizi dış etkenlerden korumaya yardımcı olan ince bir yağ tabakası vardır. Bu tabaka Amonyak ile uzun süre temas ettiğinde bu tabakanın koruyucu etkisi azalır / ortadan kalkar ve cildin tahriş olur . Genelde kasık, genital organ çevresi , kalça bölgesindeki ciltte kırmızı ıslak bir görünümle birlikte sızlama ve yanma gibi durumların eşlik ettiği pişik genellikle bebeklerde bezin alt tene temas ettiği noktalarda görülür. Başlangıçta hafif kabarıklık ve kızarma şeklinde ortaya çıkan, zamanla da içi su dolu kabarcık ve küçük şişliklere dönüşür. Bu bebek ya da yetişkin her için oldukça acı verici yanmalar şeklinde kendini gösterir.
Bebeklerde Pişik Nasıl Engellenir?
Bebeklerde pişiği engellemek için uyulması gereken ilk kural bez bağlanan bölgenin hijyenidir. Bebek bezinin bağlandığı yerin temiz, serin ve kuru tutulması gereklidir. Bebeğin altı mümkün olduğunca sık aralıklarla temizlenmeli ve mümkün olduğunca sık havalandırılmalıdır. Bu aralık yine bebekten bebeğe değişecek bir süredir. Tamamen varsayım olarak anlatmak gerekirse; kimi bebekler kaka yapmadığı sürece idrarla 4 saat durabilirken diğer bebek ancak 2 saat kalabilmektedir. Bu süre tamamen bebeğin cildi ve kullanılan bezin kalitesine bağlı olarak değişebilen bir süredir. Bu süreyi anneler yine deneme yanılma yöntemi ile rahatça ayarlayabilir. Altı değiştirilen bebeğin mümkünse (mevsim durumu, ortamın sıcaklığı gibi etmenlere bağlı süre değişecektir) bir süre altı bağlanmadan cildinin havayla temas etmesi pişik engellemede etkilidir.
Kullanılan bezinde bel bölgesi fazla sıkılmadan bez içine hava geçişine izin verip vermediğine de dikkat edilmelidir. Çünkü bebeğin boy ve kilosuna uygun bez pişik oluşumunu engelleyecek bir önemli faktördür. Ayrıca her bez değişiminde olmasa da (kaka durumları dışında) bebeklerin alt bölgesi de silinmeli ve kurulanmalıdır. Özellike ek gıdaya başlayan veya hassas cildi olan bebeklerde bez değişimlerin de doğal hazırlanmış (aşağıda tarifi var ) ya da eczanelerden temin ettiğimiz kremleri kullanabiliriz. Kremlenecek bölge yukarıda bahsettiğimiz şekilde temizlendikten ve kurulandıktan sonra hafif bir tabaka halinde kremlenerek pişiğin önüne geçebiliriz.
Bebeklerde Pişik Nasıl Tedavi Edilir?
Yukarıda bahsettiğimiz pişikten koruma yöntemlerine rağmen muhtemelen bebeklerimiz pişik olacaktır. Korkmanızı gerektirecek bir durum olmadığını tekrardan yineleyelim ve kullanılacak tedavi yöntemlerinden bahsedelim. Öncelikle pişiğin derecesini anlamak çok önemlidir. Hafif bir pişikte bahsedeceğimiz doğal yöntemlerle bebeğinizi kısa sürede rahat ettirebilirsiniz fakat ilerlemiş, büyümeye meyilli olduğunu fark ettiğiniz pişiklerde mutlaka bir doktora başvurmak gereklidir. Pişiğin acı verici olmasının yanında ilerlemesi halinde bölgenin iltihaplanması ve başka sorunlara da sebep olması mümkündür. Lütfen aşağıda yer alan tarifleri başlangıçta olan hafif olarak tabir edeceğiniz pişiklerde kullanınız.
Bebeklerde Pişiğe İyi Gelen 4 Yöntem
YUMURTA AKI
Cildin rahatlamasını sağlayan yumurta akını pişik olan bölgeye sürebilirsiniz. Yumurta akını uyguladıktan sonra yeni bir bez bağlamak için beklemelisiniz. Kuruduğundan emin olduktan sonra bezi bağlayabilirsiniz.
HİNDİSTAN CEVİZİ YAĞI
Bebeğinizin kızaran ve tahriş olan bölgelerinde kullanabilirsiniz.
SARI KANTARON YAĞI
Yara ve pişiklerde en sık tercih edilen bitkisel çözümlerden biridir. Sarı kantoronun aynı zamanda antiseptik (temizleyici, bakteri öldürücü) etkisi ile bölgenin temizliğine de katkısı olacaktır. Ayrıca Sarı kantaron oldukça güçlü bir cilt yenileyicidir. Pişikte oluşan yaranın da hızlı kapanmasını sağlar.
SAF ZEYTİNYAĞI
Zeytin yağı pişiğe sürülmeden önce mutlaka ısıtıp (çok hafif kaynasın kabarcık çıkarsın) soğutulduktan sonra kullanılmalıdır. Normalde zeytin yağı hafif asidiktir fakat beklediğinde asit oranı yükselecektir. Bu asitliği gidermek için kabarcık çıkarana kadar ısıtmak yeterli olacaktır. Soğuduktan sonra uygulanabilir. Pişik olan bölgeye pamuk yardımı ile direkt olarak uygulayabilirsiniz
KAKAO YAĞI
Kakao yağı pişik kremlerinin ana maddelerinden biridir. Rahatlıkla kullanılabilir.
Evde Basit Pişik Kremi Yapımı
İşlem görmeyen (doğal) saf zeytinyağı (Zeytin yağı yerine kakao, hindistan cevizi yağı yada sarı kantaronda kullanılabilir)
Çeyrek bardak kadar bal mumu (Bal mumunun iyileştirici bir etkisi yoktur. Burada krem kıvamını vermek için kullanılır)
Kavanoz ya da kremi konulacak tercihen küçük boş kutu
YAPIMI
Bal mumu küçük parçalara ayırarak tencereye ekleyin ve yağınızı ekleyin. Kısa bir süre kısık ateşte ısıtın. Bal mumu sıvılaşınca henüz sıcak iken kavanoza dökün. Bu esnada tam erimemiş bal mumu kalıntıları için süzgeçte kullanabilirsiniz. Pişik kreminiz hazır. Yapısının bozulmaması için serin bir yerde, gün ışığına maruz kalmadan saklayın.
Sağlıklı günlerde kalmanız dileğiyle…
