Skolyoz tedavisi uzun ve takip gerektiren bir tedavi türüdür. Hastanın için bulunduğu durum, yaş, geçirdiği ya da var olan hastalıkları gibi bir çok etken değerlendirilerek hastanın hangi yöntemlerle (cerrahi ya da cerrahi olmayan) tedavi alacağına karar verilerek uygulamalar yapılmaktadır.
Bu yazımızda sizlere hangi tedavi yöntemleri hangi durumlarda kullanılır sizler için bahsettik. Keyifli okumalar.
Skolyoz (Omurga Eğriliği) günümüzde sıkça karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Türkiye’de yaklaşık 2.5 milyon Skolyoz hastası olduğu düşünülmektedir. Skolyoz’un bilinen tek bir sebebi olmamakla birlikte, doğumsal, spastik çocuklar, enfeksiyon veya tümöre bağlı olarak ortaya çıkabilir. Kız çocuklarında görülme oranı erkek çocuklara göre 10 kat daha fazladır. Skolyoz belirli bir yaş aralığına bağlı olmaksızın tüm yaşlarda ortaya çıkabilmekte, teşhis genelde hastanın rahatsızlık durumundan dolayı değişik yaşlarda olmaktadır. Örneğin ağır ilerleyen bir skolyoz ileri yaşlarda ortaya çıkarken hızlı ilerlemesi durumunda erken yaşlarda, hatta bebek-çocuk döneminde bile ortaya çıkabilmektedir. Eğer çok ilerlemiş değilse ve özel bir durum yoksa, Skolyoz tedavisi olumlu olarak yüksek sonuç olan bir hastalıktır.
Başlıca Skolyoz Tipleri Nelerdir?
- Doğuştan (konjenital); genellikle omurgadaki bir gelişim bozukluğuna veya kaburga yapısının bozuk olmasına (birbirine kaynamış kaburga) olarak gelişmektedir.
- Çocuk felci, beyin felci, kas erimesi, ağır enfeksiyon hastalıkları, tümör gibi durumlara bağlı olarak oluşabilir.
- Nedeni bilinmeyen (İdiyopatik); Düzgün olan bir omurganın, bilinmeyen bir nedenle bozulması sonucu ortaya çıkabilir.
Temel Skolyoz Belirtileri Nelerdir?
- Omurganın yana (sağa ya da sola) doğru eğriliği
- Omurganın yan ve öne doğru eğriliği
- Omuzların dengesiz olarak (sağ-sol) öne ilerlemesi
- Omuz ve kalçaların asimetrik durması
- Birinci eğriliği karşılayıcı ikinci bir eğri varlığı
- Sürekli geçmeyen sırt ve/veya bel ağrısı
- Sürekli /Artan nefes darlığı, yorgunluk
Skolyoz Tedavisi Nasıl Yapılır?
Skolyoz tedavisinde günümüzde iki tür ana yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemler cerrahi olmayan ve cerrahi yöntemidir. Yöntemler seçilirken pek çok etken ve durum değerlendirilerek uygun olana karar verilir. hastanın yaşı olup, eğriliğin belirli bir dereceye ulaşıp ulaşmadığı gibi durumlar değerlendirilir. Örneğin çocuklarda 40° derece altında korse tedavisi denenebilmekte ve başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Skolyoz teşhisi için özel testler ve işlemlere gerek yoktur. Tüm omurgayı gösteren röntgen grafisi ile tanı rahatlıkla konulabilir. Ardından hastanın durumuna göre (şiddetli ağrı, hastalığın aniden belirmesi gibi ) sebeplere bağlı olarak doktor gerekli görürse MR çekimi (Manyetik Rezonans) isteyebilir ve toplanan tüm sonuçlara göre skolyoz tedavisine karar verilir.
Skolyoz Derecesi ve Tedavi Yöntemi İlişkisi
20 derecenin altındaki eğriliklerde öncelikle hastaların yakından izlenilmesi tercih edilir. Periyodik olarak (günlük- 3 günde bir gibi) sırt ve bel egzersizleri ile yüzme önerilir. Herhangi bir girişim (korse tedavisi ya da cerrahi) yapılmaz.
Skolyoz derecesi 20-40 derece arasında ve büyümekte olan (bebek, çocuk-ergen) kişilerde korse tedavisi tercih edilebilir
Skolyozun derecesi 40 dereceden fazla olması ise Skolyoz tedavisinde ameliyat başlangıç noktasıdır.
Skolyozun ilerleme durumu ve büyümenin devam edip etmediği tedavi yöntem ve kararını etkiler. Örneğin 6 yaşında, 25 derece eğriliği olan çocuğun tedavisi ile 15 yaşındaki, 25 derece eğriliği olan gencin tedavisi farklıdır. Çocuk ne kadar küçük olursa, eğriliğin ilerleme potansiyeli o kadar yüksek seyreder.
Büyüme çağındaki bir çocukta eğrilik 40° derecenin üzerinde, beldeki eğrilik 30 derecenin üzerine çıkmışsa çocuklarda ameliyat önerilir.
Yetişkin yada büyümesi durmuş kişilerde sırttaki eğrilik 50° üzerinde, beldeki eğrilik 40 derecenin üzerindeyse, büyüme durmuş olmasına rağmen bu eğrilikler ilerleyebildiği için ameliyat önerilir.
Cerrahi Olmayan Yöntemleri
Özellikle küçük yaşta ortaya çıkan skolyozun tedavi şekli olarak seçilmektedir. Küçük yaşlarda kemikler henüz gelişme aşamasında olduğu için korse ile eğriliği düzeltme/azaltma mümkün olabilmektedir.
– Gözlem
– Korse tedavisi
Skolyoz ve korse tedavisi
Skolyoz 20 derecenin üzerinde ise büyük çocuklarda olduğu gibi küçük yaş çocuklarında da korse tedavisine başvurulabilir. Ancak çok küçük çocuklarda (0-5 yaş) korse uygulamak zor olduğu için genel anestezi altında yapılan düzeltme, gövde alçıları tercih edilebilmektedir.
Omurga eğriliği 40 derece ve üzerindeki büyük çocuklarda korse tedavisi uygulanmayabilir. Küçük yaştaki çocuklar için ise durum biraz daha farklıdır. Küçük yaş Skolyoz’unda korse tedavisi 60 dereceye kadar çıkabilmektedir. Burada amaç, omurga eğriliğinin ilerlemesini yavaşlatmaktır. Altmış derece üzerindeki eğriliklerde ise Skolyoz ameliyatı yöntemi tercih edilmektedir.
Cerrahi Yöntemler
Büyümenin devam ettiği ve eğriliğin 40 derecenin ( > 40°) üzerinde olduğu hastalarda cerrahi en uygun Skolyoz tedavisi yöntemidir. Komplikasyonları ( ameliyat sonrası problem) önlemek ve estetik sonuçlar açısından cerrahi tedavi uygulanması tavsiye edilmektdir.
Konjenitel (doğumda ya da doğumdan sonra ortaya çıkan ) Skolyoz tedavisi küçük yaşlarda ve küçük derecelerde yapılmaktadır. Cerrahi tedavi de sırt ve/veya bele yerleştirilen vida ve çubuklar yardımıyla omurgada düzeltmeler yapılmaktadır.
